Kolberg.Kołobrzeg.Veit Harlan.mp4
![]() | Kolberg.Kołobrzeg.Veit Harlan.mp4 Rozmiar 427,0 MB |
Reżyserem został Veit Harlan, twórca tak znanego w III Rzeszy obrazu jak Żyd Süss, a produkcję nadzorował sam minister propagandy Joseph Goebbels. Kolberg powstał w poczdamskim Babelsberg Studios na taśmie Agfacolor.
Monumentalny jak na ówczesne czasy i możliwości film niósł ze sobą jasne przesłanie oparte na historii bohaterskiej obrony twierdzy Kołobrzeg przez wojsko pruskie i mieszkańców przed potężną armią napoleońską w 1807 r. Posłużono się przy tym manipulacją historyczną, gdyż w rzeczywistości waleczność obrońców Kołobrzegu nie zmieniła całościowego obrazu wojny – miasto zostało później wydane Francuzom bez walki na mocy traktatu pokojowego. Bohaterstwo kołobrzeskich Niemców miało więc wymowę wyłącznie moralną. W celu uzyskania odpowiedniego efektu propagandowego, manipulowano także chronologią wydarzeń. Postacie dowódcy obrony twierdzy majora Augusta Neidhardta von Gneisenau, dowódcy korpusu ochotniczego Ferdynanda von Schilla oraz kołobrzeskiego burmistrza Joachima Nettelbecka przez lata w Prusach obrastały w legendę. Waleczność obrońców miasta-twierdzy liczących w porównaniu z 18-tysięcznymi siłami francuskimi zaledwie 5700 ludzi niejednokrotnie była podkreślana w historii Niemiec, jednak nigdy wcześniej nie doczekała się tak poważnej oprawy. Mimo wielu znaczących postaci bohaterami opowieści mieli być mieszczanie i okoliczni chłopi zjednoczeni ponad podziałami i różnicami w walce z przeważającymi siłami francuskimi. Film ewidentnie wskazywał na rolę, jaką w obronie Rzeszy powinny odegrać oddziały Volkssturmu.
Kolberg był kręcony z wielkim rozmachem, nie licząc się niemal z kosztami produkcji – 8,5 mln marek, zdjęcia do filmu powstawały w Kołobrzegu i na jego przedpolach, Trzebiatowie i pod Berlinem. W celu realizacji scen ze zniszczonego i palącego się miasta wybudowano w okolicach Berlina wiele budynków mających imitować Kołobrzeg. Podczas gdy niemiecka armia miała coraz większe trudności z odbudowywaniem swojego stanu liczebnego, do kręcenia filmu jako statyści były wykorzystywane jednostki Wehrmachtu, by zapewnić filmowi wiarygodnych wizualnie żołnierzy w scenach batalistycznych. Dla ukazania Kołobrzegu w zimowej scenerii w okresie letnim, kiedy realizowano zdjęcia, Harlanowi dostarczano sto wagonów soli mającej być filmowym śniegiem. Sam Goebbels obiecywał sobie po Kolbergu "nadzwyczajny sukces", pisząc w swoim dzienniku po obejrzeniu pierwszej wersji filmu w grudniu 1944 r., iż "(...) z punktu widzenia nastrojów narodu niemieckiego będzie można jego oddziaływanie porównać z efektem wygranej bitwy".
Film po ponad rocznym okresie produkcji swoją premierę miał 30 stycznia 1945 w obleganym przez aliantów porcie La Rochelle, taśmę z filmem zrzucono niemieckim żołnierzom na spadochronie. Również w bombardowanym Berlinie tego samego dnia odbył się pokaz filmu, publiczność stanowiła niewielka grupa nazistów. Data premiery filmu była jednocześnie 12. rocznicą objęcia władzy przez Hitlera.